Evlerinin depreme karşı dayanıklılığının, sağlamlığının yeterli olup olmadığını düşünen ev sahipleri bunu kontrol ve kentsel dönüşüme girip girmeyeceğini öğrenmek için bağlı bulundukları belediyelerin kentsel dönüşüm bürolarına başvurup evlerinin yapısal durumunu inceletip evlerinin durumu hakkında edinilen raporlama ile bilgi sahibi olabilirler.
6306 Sayılı Kentsel Dönüşüm Kanununda, afet riski alanında bulunduğu tespit edilen gayrimenkuller, kentsel dönüşüm çerçevesinde yıkılarak yeni teknik şartlara göre yeniden inşa edilmektedir. Bu süreçte ev sahibi ve kiracıların mağdur olmaması için kentsel dönüşüm kapsamında devlet tarafından kira yardımı yapılmaktadır. Azami 1,5 yıl için verilen kentsel dönüşüm kira yardım desteği kapsamında, ev sahiplerinin taşınma masrafını karşılayabilmek için bu yardımının 5 aylık bedeli peşin olarak ödenebilmektedir. Kentsel dönüşüm alanı içinde yer alan konutlarda ki kiracılar 2 aylık kira bedeli tutarını kira yardımı olarak alabilmektedirler. Kira yardımı miktarı, evin bulunduğu şehire ve Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) oranına göre hesaplanır. Kiracıların ve ev sahiplerinin, kentsel dönüşüm kira yardımından faydalanabilmeleri için başvurması gereken kurum; Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Müdürlüğüdür.
Kentsel dönüşümden faydalanarak kira yardımı almak isteyenler için belirli bir miktar kira desteği ve yardımı amaçlı ödeme verilmektedir. Çevre ve şehircilik bakanlığı tarafından açıklanan en son veriler şu şekildedir; kentsel dönüşüm kapsamında kira yardım miktarı 1.150 TL’den 1.500 TL’ye, 2.000 TL’den 2.600 TL’ye çıkarılmıştır. Kentsel Dönüşüm Hangi Şehirlerde Olacak? Kentsel Dönüşüm Türkiye’de tüm illerini ve ilçelerini kapsamaktadır.
Kentsel dönüşüm sürecinde kira yardımı almak için gerekli olan belgeler, başvuran kişinin mal sahibi ya da kiracı olmasına göre değişmektedir. Kiracılar için ibraz edilmesi gereken belgeler, mesken veya iş yeri kiracısı olunmasına göre de farklılık göstermektedir. Başvuru süresi sınırlıdır. Şöyle ki; kentsel dönüşüm alanı içerisinde riskli binada konutu ya da iş yeri olan kişiler bina tahliye tarihinden itibaren en geç 1 yıl veya yapının yıkıldığı tarihten itibaren en geç 3 ay içerisinde kira yardımı için başvurmaları gerekmektedir. Mülk sahiplerinin kentsel dönüşüm kapsamında kira yardımı almak için yapacağı başvuruda ibraz etmesi gereken belgeler şunlardır: • Kira yardımı almak için, başvurunun yapılacağı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Müdürlüğü’nden alınacak başvuru formu, • Nüfus cüzdanın aslı ve fotokopisi, • Gayrimenkulün bağımsız bölümünü gösterir tapu senedinin aslı ve fotokopisi, • Nüfus müdürlüğünden alınacak ıslak imzalı nüfus kayıt örneğinin aslı ya da son 3 aya ait kiracının adına kayıtlı su, elektrik veya doğal gaz faturasının aslı • IBAN numarasının yer aldığı hesap cüzdanı fotokopisi (T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İstanbul Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Müdürlüğü, banka hesabının kamu bankalarına ait vadesiz hesap olmasını ve mümkünse Ziraat Bankası ya da Halk bankası olması gerektiğini belirtmektedir.) • Mesken bir den fazla hisseye sahipse kira yardımı almak isteyen malike ait bölümün son 3 aya ait doğal gaz, elektrik ya da su faturalarından birinin aslının ibrazı sağlanmalı. • Fatura ibraz edilemediği takdirde kira yardımı alınması istenen bölümün kime ait olduğunu gösteren emlak vergi beyannamesi temin edilmelidir. İlgili belediyece düzenlenecek bu belgenin yetkili birim amiri tarafından mühürlenip imzalanmış lazımdır. Eğer kira yardımını almak isteyen gayrimenkul sahibinin, bir temsilci ise vekilin aşağıdaki belgeleri diğer sayılan belgelerle birlikte teslim etmesi gereklidir. • Vekilin nüfus cüzdanının aslı ve fotokopisi • Vekilin vekâletnamesinin aslı ve fotokopisi • Vekâletname ile yapılacak kira yardımı başvurusunda vekâletnamede “6306 sayılı Kanun kapsamında yapılacak kira yardımı başvurusu için yetki verilmesi” ibaresinin yer alması. Kentsel dönüşüm kira yardımı almaya konut kiracıları gibi işyeri kiracılarının da hakları vardır. İşyeri kiracılarının 2 aylık kira yardımı alma başvurusu için aşağıdaki belgeleri ibraz etmeleri gerekmektedir: • Başvurunun yapılacağı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Müdürlüğü’nden alınacak başvuru formu • Nüfus cüzdanı aslı ve fotokopisi • Riskli binada bulunan iş yerine ait vergi levhası • Şirketin yeni taşınacak iş yeri adresine ait vergi levhası • Gayrimenkulün riskli olduğunu belirten raporun fotokopisi • IBAN numarasının yer aldığı hesap cüzdanı fotokopisi (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İstanbul Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü, banka hesabının kamu bankalarına ait vadesiz hesap olmasını ve mümkünse Ziraat veya Halk bankası olması gerektiğini belirtmektedir.)